اوضاع فرهنگی اندلس در دوران حکومت امویان (138-422.ق)

بخش اعظم اسپانیا (اندلس) حدود " 7قرن " جزء دارلااسلام بود ، رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی در این سرزمین آن را به یکی از درخشان ترین مراکز و کانون های علمی جهان بدل کرده بود که بر سراسر اروپا پرتو افکند. اندلس بر خلاف برخی دیگر مناطق اسلامی همچون مغرب اقصی ، گرایشی به انزوا گزیدن از سرزمین های مرکزی جهان اسلامی نداشت. حاکمان آن جا پس از استحکام بخشیدن به حکومت خود ، در جهت پیوند با سنت های علمی ، شرقی اسلامی اهتمام ورزیدند که حاصل آن رونق یافتن بازار علم ودانش به ویژه از سده چهارم هجری به بعد بود. فعالیتها و توانی های مسلمانان اندلس در رشته هایی مثل : نجوم ، ریاضیات ، گیاه شناسی و پزشکی و.... . و سهم آنان را در ترقی و توسعه ی این علوم نشان داده است. علاوه براین ، آنها توانستند پایه های تمدنی ریشه دار را پایه گذاری کنند و در زمینه های فکری و فلسفی به پیشرفتهای چشمگیری دست یابند و در نتیجه بسیاری از علمای شرق را به خود و جذب کنند و بسیاری از دانشمندان بزرگ را پرورش دهند که هر کدام از آنها آثار بسیار ارزنده ای در زمینه ی فلسفه ، ادبیات را پدید آوردند. این تمدن چنان گسترده بود که بسیاری از علمای اندلس و شمال آفریقا درباره تاریخ این کشور کتابهای با ارزشی تالیف کرده اند. همچنین عده ای از مورخان غربی و مستشرقان اروپایی نیز دراین باره کتابهایی نوشته اند و مطالب قالب توجه ارائه کردند ، بسیاری از آنها در مورد حکومت اسلامی اندلس به خوبی داوری کرده و منصفانه اعتراف نمودند که مسلمانان در پیشرفت تمدن اروپایی سهم به سزایی داشتند و پلی برای انتقال فرهنگ و تمدن و زمینه ساز نهضت فکری اروپا بوده اند. در این تحقیق سعی گردیده ، تا جاییکه امکان دارد گوشه هایی از این تمدن شگرف مورد بررسی قرار گرفته و تاثیراتی که چه از نظر فرهنگ اروپایی – اسلامی و چه از نظر اسلامی – اروپایی باز بینی گردیده و حتی المقدور شناسانده شود. واژگان کلیدی : اندلس – حکومت امویان – اوضاع فرهنگی – مسلمانان – اسلام – اروپا.